ภูมิตกคืออะไร? วิธีดูแลและฟื้นฟูร่างกายให้ระบบภูมิคุ้มกัน

Key Takeaway

• ภูมิตกคือภาวะที่ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายอ่อนแอ ทำให้ป่วยบ่อย ฟื้นตัวช้า และมีอาการต่างๆ เช่น เหนื่อยง่าย เป็นหวัดบ่อย ผื่นขึ้น หรือท้องเสียเรื้อรัง
• สาเหตุที่ทำให้ภูมิตก เช่น พักผ่อนไม่เพียงพอ เครียดสะสม สูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์ ทานอาหารไม่มีประโยชน์ และขาดการออกกำลังกาย
• การดูแลและวิธีแก้อาการภูมิตก เช่น นอนหลับให้เพียงพอ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ เลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ลดความเครียด และหลีกเลี่ยงบุหรี่กับแอลกอฮอล์

“ภูมิตก” หรือภาวะที่ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอลง อาจทำให้เราเจ็บป่วยได้ง่ายขึ้น และใช้เวลาฟื้นตัวนานกว่าปกติ การรู้วิธีดูแลและเสริมสร้างภูมิคุ้มกันอย่างถูกต้องจึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้ร่างกายกลับมาแข็งแรงและต้านทานโรคต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ภูมิตกหรือภาวะภูมิคุ้มกันอ่อนแอคืออะไร?

อาการภูมิคุ้มกันต่ำหรือที่เรียกว่า “ภูมิตก” คือสัญญาณว่าร่างกายกำลังอ่อนแอ ซึ่งมักพบได้ในผู้ที่มีโรคประจำตัว และกลุ่มที่มีพฤติกรรมเสี่ยง เช่น สูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ พักผ่อนไม่เพียงพอ หรือมีความเครียดสะสม รวมถึงปัจจัยแวดล้อมอย่างสภาพอากาศและฝุ่นควัน ก็ล้วนเป็นตัวกระตุ้นที่ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอลงได้ง่ายเช่นกัน โดยภูมิตกอาจทำให้เกิดอาการต่างๆ เช่น ผื่นขึ้น หรือความรู้สึกอ่อนเพลียได้บ่อยขึ้น

อาการที่บ่งชี้ว่าภูมิตก

 สัญญาณที่บ่งบอกว่าร่างกายกำลังเผชิญกับภาวะภูมิตก มีดังนี้

• รู้สึกอ่อนเพลียโดยไม่มีสาเหตุ
• เหนื่อยง่ายกว่าปกติ
• เป็นหวัดบ่อยขึ้น หรือมีอาการคล้ายหวัด เช่น ไอ จาม น้ำมูกไหล หรือผิวหนังคัน
• ทานอาหารได้น้อยลง หรือไม่อยากอาหาร
• ท้องเสียบ่อย
• มีอาการแปลกปลอมที่ไม่เคยเป็นมาก่อน

ภูมิตกเกิดจากอะไร? สาเหตุและปัจจัยที่ส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกัน 

สาเหตุและปัจจัยที่ส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกัน จนทำให้ภูมิตกมีดังนี้

• การนอนหลับที่ไม่มีคุณภาพ
• การขาดการออกกำลังกายหรือการออกกำลังกายที่หนักเกินไป
• การรับประทานอาหารที่ไม่มีประโยชน์
• ความเครียดสะสม
• การขาดสารอาหารที่สำคัญต่อร่างกาย

วิธีแก้ภูมิตก ด้วยการดูแลตัวเองและเสริมภูมิคุ้มกันอย่างถูกต้อง

วิธีแก้ภูมิตกและป้องกันไม่ให้ภูมิตกด้วยการดูแลตัวเองอย่างเหมาะสม ได้แก่

รับประทานอาหารที่มีประโยชน์

การกินอาหารที่มีกรดและด่างมากเกินไปอาจส่งผลเสียต่อร่างกายได้ หากร่างกายไม่สามารถปรับสมดุลได้อย่างเหมาะสม แนะนำให้เลือกรับประทาน ผักใบเขียว ที่มีคุณสมบัติเป็นด่าง เช่น คะน้า ผักโขม หรือผักสลัด ซึ่งช่วยปรับสมดุล pH ในร่างกายได้ดี 

นอกจากนี้ควรดื่มน้ำให้มากขึ้นเพื่อช่วยในการขับของเสียและช่วยให้การทำงานของระบบภายในร่างกายเป็นไปอย่างราบรื่น การเลือกกิน อาหารที่ปรุงแต่งน้อย เช่น อาหารสด หรืออาหารที่ไม่ผ่านการแปรรูปมากเกินไป จะช่วยให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่ดีและช่วยให้ระบบการทำงานของร่างกายแข็งแรงขึ้น

ออกกำลังกายเป็นประจำ

การออกกำลังกายเป็นประจำจะช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงของร่างกายและช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกันได้อย่างดี แต่ต้องเลือกวิธีที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคล เนื่องจากการออกกำลังกายแบบผิดวิธีหรือหนักเกินกว่าสภาพร่างกายรับได้ อาจส่งผลเสียมากกว่าผลดีได้ โดยการออกกำลังกายช่วยเสริมภูมิคุ้มกันร่างกายและลดความเสี่ยงในเรื่องของภูมิตกได้อย่างดี ซึ่งผู้สูงอายุยิ่งมีความเสี่ยงที่จะเกิดภูมิตกได้มากกว่าคนอายุน้อย จึงควรออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอและเลือกกิจกรรมที่เหมาะสมกับสภาพร่างกายของตนเอง

นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ

การนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอเป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันภูมิตก โดยควรนอนให้ได้อย่างน้อย 6-10 ชั่วโมงต่อวัน ขึ้นอยู่กับสภาพการทำงานและวิถีชีวิตของแต่ละคน โดยช่วงเวลานอนหลับลึกมีความสำคัญอย่างมาก เพราะในช่วงนี้ร่างกายจะหลั่งโกรทฮอร์โมน (Growth Hormone) ออกมาเพื่อซ่อมแซมและฟื้นฟูร่างกาย หากรู้สึกเหนื่อยล้าควรพักผ่อนและนอนหลับเพื่อให้ร่างกายได้ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอและกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันให้ทำงานได้ดียิ่งขึ้น

หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์

การเลิกสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์จะช่วยลดการอักเสบของเซลล์ต่างๆ ในร่างกายและทำให้ระบบภูมิคุ้มกันแข็งแรงขึ้น การหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเหล่านี้ช่วยให้ร่างกายสามารถต่อสู้กับโรคได้ดีขึ้น พร้อมเสริมสร้างสุขภาพโดยรวมให้ดีขึ้นอย่างยั่งยืน

หาวิธีบรรเทาความเครียด

การควบคุมจิตใจไม่ให้เกิดความเครียดเป็นเรื่องท้าทาย เนื่องจากปัจจัยแวดล้อมมากมายมีผลกระทบต่อจิตใจ เช่น เรื่องงาน การเรียน ความรัก เศรษฐกิจ ปัญหาครอบครัว และสังคม ซึ่งอาจทำให้เกิดความเครียดโดยไม่รู้ตัว การมีวิธีจัดการกับความเครียดที่เหมาะสมจะช่วยบรรเทาความเครียดเหล่านี้และส่งผลดีต่อสุขภาพโดยรวม รวมถึงช่วยเสริมภูมิคุ้มกันของร่างกายด้วย

สรุป

ภูมิคุ้มกันต่ำหรือ “ภูมิตก” เกิดเมื่อร่างกายอ่อนแอจากปัจจัยต่างๆ เช่น โรคประจำตัว พฤติกรรมเสี่ยงเช่น สูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์ ความเครียด และการพักผ่อนไม่เพียงพอ รวมถึงสภาพแวดล้อมที่กระทบ เช่น ฝุ่นควันและอากาศไม่ดี อาการภูมิตกอาจทำให้รู้สึกอ่อนเพลีย ผื่นขึ้น หรือเป็นหวัดบ่อย ควรดูแลตัวเองด้วยการพักผ่อน ออกกำลังกาย กินอาหารที่มีประโยชน์ และหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยงเพื่อฟื้นฟูภูมิคุ้มกัน

โรงพยาบาลวิภาวดีให้บริการตรวจวินิจฉัย หาสาเหตุ และให้คำแนะนำในการฟื้นฟูสุขภาพโดยแพทย์ผู้ชำนาญ รวมถึงการให้คำแนะนำในการเสริมสร้างภูมิคุ้มกันผ่านการดูแลสุขภาพและการให้วัคซีนที่ศูนย์สร้างเสริมภูมิคุ้มกันด้วยวัคซีน โรงพยาบาลวิภาวดี เพื่อช่วยให้ร่างกายกลับมามีภูมิคุ้มกันที่แข็งแรงอีกครั้ง

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับอาการเบื่ออาหาร (FAQ)

หลายคนอาจมีคำถามเกี่ยวกับอาการภูมิตกหรือภูมิคุ้มกันต่ำ วันนี้เราจะมาตอบคำถามที่หลายคนสงสัยเกี่ยวกับอาการนี้ เพื่อให้เข้าใจได้มากขึ้นและสามารถดูแลสุขภาพของตัวเองได้ดียิ่งขึ้น

รู้ได้อย่างไรว่าภูมิตก

อาการภูมิตกสามารถสังเกตได้จากอาการอ่อนเพลียเหนื่อยง่าย ไข้หรือหวัดบ่อยขึ้น ท้องเสียบ่อย หรือมีอาการคันผิวหนัง นอกจากนี้ยังอาจรู้สึกท้องอืดหรือมีการติดเชื้อซ้ำๆ ซึ่งเป็นสัญญาณของระบบภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอ

ผื่นขึ้นจากภูมิตก กี่วันหาย

การผื่นขึ้นจากภูมิตกอาจใช้เวลาหายประมาณ 5-7 วัน ขึ้นอยู่กับสาเหตุและการดูแลรักษา หากรักษาอย่างถูกวิธี อาการจะดีขึ้นเร็ว แต่หากอาการไม่ดีขึ้นควรพบแพทย์

พฤติกรรมอะไรบ้างที่ทําให้ภูมิคุ้มกันตก

พฤติกรรมที่ทำให้ภูมิคุ้มกันตก ได้แก่ การนอนหลับไม่เพียงพอ การเครียดสะสม การสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์ การรับประทานอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ และการไม่ออกกำลังกาย

ภูมิตกแล้วผื่นขึ้น เกิดจากอะไร

ผื่นขึ้นจากภูมิตกเกิดจากการที่ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ ทำให้ร่างกายไม่สามารถปกป้องจากการติดเชื้อหรือการกระตุ้นจากสิ่งแวดล้อมได้ดี ส่งผลให้ผิวหนังเกิดการอักเสบและผื่นขึ้นได้

โรงพยาบาลวิภาวดีมีบริการตรวจสุขภาพเกี่ยวกับภูมิตกไหม?

โรงพยาบาลวิภาวดีมีบริการตรวจสุขภาพที่ช่วยประเมินความเสี่ยงและสภาพร่างกายโดยรวม โดยเฉพาะระบบภูมิคุ้มกัน ครอบคลุมการตรวจค่าพื้นฐานต่างๆ เช่น ความดันโลหิต น้ำหนัก ความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (CBC) การทำงานของตับและไต ระดับน้ำตาลสะสม (HbA1c) รวมถึงการประเมินสุขภาวะทางจิตใจ เพื่อวางแผนดูแลสุขภาพได้อย่างเหมาะสมและครอบคลุม