ร้อนในเกิดจากอะไร? สาเหตุและวิธีแก้เร่งด่วน

Key Takeaway

• ร้อนในเกิดจากหลายสาเหตุด้วยกัน เช่น การขาดสารอาหารบางชนิด ความเครียด นอนพักผ่อนไม่เพียงพอ การติดเชื้อในช่องปากบางชนิด จากการใช่อุปกรณ์ในช่องปาก แพ้อาหารบางชนิด รวมถึงการเผลอกัดริมฝีปากขณะเคี้ยวอาหาร
• วิธีแก้ร้อนในแบบเร่งด่วน มีดังนี้ ดื่มน้ำเปล่ามากๆ ใช้น้ำเกลือกลั้วปาก หลีกเลี่ยงอาหารที่กระตุ้นให้ร้อนในอักเสบ และใช้ยาแก้ร้อนใน
• วิธีป้องกันไม่ให้เป็นร้อนในซ้ำ สามารถทำได้ด้วยการนอนพักผ่อนให้เพียงพอ รับประทานอาหารให้ถูกสุขลักษณะ รวมถึงดูแลสุขภาพในช่องปาก
• หากมีอาการร้อนในเกิน 2 สัปดาห์และมีอาการผิดปกติอื่นๆ ร่วมด้วยควรไปพบแพทย์ มีอาการดังนี้ มีแผลร้อนในเกิดขึ้นบ่อยผิดปกติ มีไข้ อาการบวม หรืออาการติดเชื้ออื่นๆ

อาการร้อนในหรือแผลในช่องปาก เป็นอาการที่ใครหลายคนต่างเคยเป็นมาก่อน ไม่ว่าจะเป็นที่กระพุ้งแก้ม ริมฝีปาก และลิ้น โดยอาการร้อนในมักสร้างความรำคาญและเจ็บปวด เกิดความรำคาญใจในการใช้ชีวิต บทความนี้จะอธิบายถึงสาเหตุ อาการ และวิธีแก้ร้อนในแบบเร่งด่วนที่สามารถทำด้วยตนเองได้

ทำความรู้จักกับอาการร้อนใน

แผลร้อนในคือแผลที่เกิดขึ้นภายในช่องปาก โดยมักมีลักษณะเป็นวงกลมหรือวงรี สีขาวหรือออกเหลือง ล้อมรอบด้วยขอบแดง ขนาดอาจเล็กเพียง 1 มิลลิเมตรหรือใหญ่ได้ถึงประมาณ 0.5-1 นิ้ว แผลชนิดนี้มักทำให้รู้สึกเจ็บหรือระคายเคือง โดยเฉพาะเวลารับประทานอาหาร ดื่มเครื่องดื่ม หรือพูดคุย แผลร้อนในอาจเกิดจากการบาดเจ็บเล็กน้อยภายในช่องปาก สามารถหายได้เองภายใน 1-2 สัปดาห์ 

สาเหตุอาการร้อนในเกิดจากอะไร

สาเหตุของอาการร้อนในไม่สามารถระบุได้แน่ชัดว่าเกิดจากสาเหตุใด แต่ร้อนในทั้งในปาก รวมถึงที่ลิ้นอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุที่ไปกระตุ้นแผลในช่องปากได้ มีดังนี้

• พันธุกรรม มีแนวโน้มว่าบางคนที่เป็นร้อนในบ่อย อาจมีความเสี่ยงจากกรรมพันธุ์
• การติดเชื้อ เช่น เชื้อไวรัสหรือแบคทีเรียบางชนิด
• ขาดสารอาหาร โดยเฉพาะวิตามินบี 12 และกรดโฟลิก
• ฮอร์โมนเปลี่ยนแปลง มักพบในผู้หญิงช่วงก่อนหรือระหว่างมีประจำเดือน
• ความเครียดหรือวิตกกังวล ส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกันและสุขภาพช่องปาก
• พักผ่อนไม่เพียงพอ ทำให้ร่างกายอ่อนแอและเกิดแผลได้ง่าย
• แพ้อาหารบางชนิด เช่น อาหารรสจัดหรือมีกรดสูง
• การใส่อุปกรณ์ในช่องปาก เช่น การจัดฟันหรือใส่ฟันปลอม อาจทำให้เกิดการเสียดสีจนเกิดแผลจนเกิดร้อนในที่เหงือกได้
• โรคเกี่ยวกับภูมิคุ้มกัน เช่น โรคโครห์น โรคเบเช็ท หรือการติดเชื้อเอชไอวี (HIV)
• เผลอกัดริมฝีปากขณะเคี้ยวอาหาร
• แพ้สารบางชนิดที่อยู่ในยาสีฟัน
• สูบบุหรี่เป็นประจำ

เคล็ดลับวิธีแก้ร้อนในแบบเร่งด่วน หายไว

ร้อนในเป็นอาการที่เกิดได้จากหลายสาเหตุ สามารถหายได้เองภายใน 1-2 สัปดาห์ แต่ด้วยอาการระคายเคืองจนส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน จึงควรหาวิธีแก้ร้อนในแบบเร่งด่วน มีดังนี้

ดื่มน้ำเปล่ามากๆ

ดื่มน้ำเปล่าให้เพียงพออย่างน้อยวันละ 2 ลิตร ช่วยลดความร้อนในร่างกายและบรรเทาอาการแผลร้อนในได้เร็วขึ้น นอกจากนี้น้ำเปล่ายังช่วยให้ระบบต่างๆ ในร่างกายทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ และส่งผลดีต่อสุขภาพโดยรวมอีกด้วย

น้ำเกลือกลั้วปาก

กลั้วปากด้วยน้ำเกลืออุ่นเป็นวิธีที่ช่วยบรรเทาอาการแผลร้อนในได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพียงละลายเกลือในน้ำอุ่นแล้วนำมากลั้วปากประมาณ 15-30 วินาที ก่อนบ้วนทิ้ง น้ำเกลือจะช่วยลดการอักเสบ ฆ่าเชื้อแบคทีเรียในช่องปาก และช่วยให้อาการเจ็บแผลค่อยๆ ดีขึ้นจนหายเป็นปกติ

ใช้น้ำผึ้งแท้

น้ำผึ้งแท้มีคุณสมบัติช่วยสมานแผล ลดการอักเสบ และต้านเชื้อแบคทีเรีย จึงสามารถใช้บรรเทาอาการแผลร้อนในได้ดี โดยนำน้ำผึ้งทาบริเวณแผลภายในปาก สามารถทาซ้ำได้บ่อยตามต้องการ เพื่อช่วยให้แผลหายเร็วขึ้นอย่างเป็นธรรมชาติ

หลีกเลี่ยงอาหารที่กระตุ้นให้ร้อนในอักเสบ

ควรหลีกเลี่ยงอาหารที่อาจกระตุ้นให้แผลร้อนในอักเสบมากขึ้น เช่น อาหารรสจัดและของทอด แล้วหันมาเลือกทานอาหารที่อ่อน เคี้ยวง่าย และมีรสไม่จัดแทน นอกจากนี้การรับประทานอาหารหรือเครื่องดื่มที่ช่วยลดความร้อนในร่างกาย เช่น น้ำกระเจี๊ยบ น้ำเก๊กฮวย มะระ แตงไทย หรือมังคุด สามารถช่วยบรรเทาอาการได้ดี และยังส่งผลดีต่อสุขภาพในระยะยาว

ใช้กานพลู

กานพลูเป็นสมุนไพรพื้นบ้านที่มีสรรพคุณช่วยบรรเทาแผลร้อนในได้อย่างมีประสิทธิภาพ นิยมใช้มาตั้งแต่สมัยโบราณ สามารถใช้น้ำมันกานพลูทาโดยตรงบริเวณแผลในปาก หรือเคี้ยวใบสดเล็กน้อยก็ได้ วิธีนี้ช่วยลดการอักเสบและเร่งให้แผลหายเร็วขึ้น

ยาทาแก้ร้อนใน

การใช้ยาทาแก้ร้อนใน มักเป็นยากลุ่มคอร์ติโคสเตียรอยด์ที่ช่วยลดการอักเสบและเร่งให้แผลหายเร็วขึ้น ทาวันละ 2-3 ครั้ง ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยา เพื่อให้ใช้ยาได้อย่างถูกต้องและปลอดภัย ป้องกันการเกิดผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้

วิธีป้องกันไม่ให้ร้อนในกลับมาเป็นซ้ำ

• รับประทานอาหารที่ถูกสุขลักษณะ และหลากหลาย
• หลีกเลี่ยงอาหารรสจัด ของทอด ของมัน หรืออาหารที่มีรสเผ็ด
• เพิ่มการบริโภคผักและผลไม้ให้เพียงพอในแต่ละวัน
• ดื่มน้ำสะอาดอย่างน้อยวันละ 6-8 แก้ว เพื่อรักษาความชุ่มชื้นในร่างกาย
• ลดความเครียดและวิตกกังวล
• ออกกำลังกายเป็นประจำเพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน
• ดูแลสุขภาพช่องปาก เช่น แปรงฟันหลังอาหารและใช้ไหมขัดฟัน
• นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ

ร้อนในแบบไหนที่ควรพบแพทย์

อาการร้อนในเป็นอาการที่สามารถหายได้เองภายใน 1-2 สัปดาห์ แต่หากมีอาการผิดปกติอื่นๆ ร่วมด้วยควรพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุและทำการรักษาต่อไป ดังนี้

• แผลร้อนในไม่หายภายใน 2 สัปดาห์ อาจบ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพอื่นๆ ที่ควรได้รับการวินิจฉัยจากแพทย์
• ปวดมากจนรบกวนการรับประทานอาหาร พูด หรือนอนหลับ
• มีแผลร้อนในเกิดขึ้นบ่อยผิดปกติ ซึ่งอาจเกี่ยวข้องกับภาวะภูมิคุ้มกันต่ำ หรือขาดสารอาหารบางชนิด
• มีไข้ อาการบวม หรืออาการติดเชื้ออื่นร่วมด้วย
• แผลมีขนาดใหญ่ สีผิดปกติ หรือขอบแผลไม่เรียบ อาจเป็นสัญญาณของปัญหาอื่นที่ควรได้รับการตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติม

ตรวจสุขภาพ รักษาอาการร้อนในที่โรงพยาบาลวิภาวดี

อาการร้อนในถึงแม้จะเป็นอาการที่สามารถหายได้เองแต่หากมีอาการรุนแรง สามารถเข้ารับการตรวจสุขภาพ รักษาอาการเจ็บป่วยได้ที่โรงพยาบาลวิภาวดี เพื่อตรวจหาสาเหตุ อาการ วินิจฉัยโรคเพื่อวางแผนการรักษากับแพทย์ โดยใช้เครื่องมือในการตรวจที่ทันสมัย บริการตรวจสุขภาพสามารถติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมหรือนัดหมายที่แผนกตรวจสุขภาพ โรงพยาบาลวิภาวดี โทร. 02-561-1111 หรือ 02-058-1111 กด 2110

สรุป

ร้อนในเป็นแผลเล็กๆ ภายในช่องปากที่มักมีสีขาวหรือเหลืองล้อมขอบแดง ซึ่งอาจเกิดจากการกัดปาก พักผ่อนน้อย ความเครียด หรือภูมิคุ้มกันอ่อนแอ โดยสามารถหายได้เองภายใน 1-2 สัปดาห์ แต่สร้างความเจ็บปวดรำคาญขณะพูดหรือรับประทานอาหาร วิธีแก้ร้อนในแบบเร่งด่วน เช่น ดื่มน้ำมากๆ กลั้วปากด้วยน้ำเกลือ ทาน้ำผึ้ง ใช้ยาทา หรือสมุนไพรอย่างกานพลู ส่วนวิธีป้องกันในระยะยาว ได้แก่ การรับประทานอาหารที่ดี พักผ่อนให้เพียงพอ และดูแลสุขภาพช่องปาก หากแผลไม่หายภายใน 2 สัปดาห์หรือมีอาการผิดปกติอื่นร่วมด้วย ควรไปพบแพทย์ทันที

หากแผลไม่หายภายใน 2 สัปดาห์หรือมีอาการผิดปกติอื่นร่วมด้วย ควรไปพบแพทย์ทันที โดยสามารถเข้ารับการรักษาได้ที่โรงพยาบาลวิภาวดี พร้อมด้วยบริการ มีทีมแพทย์เฉพาะทางเพื่อทำการตรวจวินิจฉัยและรักษาอย่างตรงจุด ถูกต้อง ปลอดภัย เพื่อสุขภาพที่ดีขึ้น

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับร้อนใน (FAQ)

อาการร้อนใน ถึงแม้จะดูเป็นอาการที่เกิดขึ้นบ่อยและสามารถหายได้เอง แต่อาจทำให้ใครหลายคนสงสัยวันนี้ได้รวบรวมคำถามและคำตอบที่พบบ่อยเกี่ยวกับร้อนใน เพื่อให้เกิดความเข้าใจอย่างถูกต้อง 

วิธีแก้ร้อนในแบบเร่งด่วนให้หายเร็วๆ

โดยทั่วไป อาการร้อนในมักหายได้เองในระยะเวลาสั้นๆ และสามารถบรรเทาอาการร้อนในได้หลายวิธีด้วยกัน มีดังนี้

• ใช้ยาทาแก้ร้อนใน ที่หาซื้อได้ทั่วไปตามร้านขายยา มักมีส่วนผสมของเบนโซเคน (Benzocaine) หรือ ลิโดเคน (Lidocaine) ซึ่งอยู่ในรูปแบบเจลหรือขี้ผึ้ง ช่วยลดอาการปวดและระคายเคือง
• กลั้วปากด้วยน้ำเกลืออุ่น ทุก 2 ชั่วโมง และหลังมื้ออาหาร เพื่อช่วยลดการอักเสบและฆ่าเชื้อแบคทีเรีย
• หลีกเลี่ยงอาหารรสจัดหรือมีกรดสูง เช่น อาหารเผ็ด ผลไม้รสเปรี้ยว หรือของหมักดอง ที่อาจทำให้แผลระคายเคืองและหายช้าลง
• แปรงฟันอย่างนุ่มนวล ใช้แปรงสีฟันขนนุ่ม และเลือกยาสีฟันสูตรอ่อนโยนที่ไม่มีสารก่อความระคายเคืองในช่องปาก

อาหารแก้ร้อนใน ควรกินอะไรบ้าง

หากมีอาการร้อนใน สามารถรับประทานอาหารเหล่านี้เพื่อให้อาการดีขึ้น ได้แก่

• ใบบัวบก
• จับเลี้ยง
• รางจืด
• ชะเอมเทศ
• เก๊กฮวย
• ว่านหางจระเข้
• มะระ
• ฟ้าทลายโจร
• รากบัว
• มะตูม

ระยะเวลาของอาการร้อนในนานเท่าไร

แผลร้อนในที่มีขนาดเล็กประมาณ 1 เซนติเมตร และไม่รุนแรง มักจะหายได้เองภายใน 7-10 วัน แต่หากแผลไม่หายภายใน 7-10 วัน หรือมีอาการเรื้อรังนานเกิน 2 สัปดาห์ อาจไม่ใช่แผลร้อนในธรรมดา แต่เป็นไปได้ว่าอาจเป็นสัญญาณของมะเร็งช่องปากระยะแรกเริ่ม ดังนั้นหากแผลมีอาการแสบร้อนและไม่หายเกิน 2 สัปดาห์ ควรไปพบแพทย์หรือนักทันตแพทย์เพื่อตรวจรอยโรคและอาจต้องทำการตัดชิ้นเนื้อเพื่อวินิจฉัยต่อไป