โรคกระดูกสันหลังยึดติด

โรคกระดูกสันหลังอักเสบ – อาการ สามเหตุ และการป้องกัน

โรคกระดูกสันหลังอักเสบยึดติดคืออะไร

โรค AS คืออะไร?

               โรคกระดูกสันหลังอักเสบยึดติด (Ankylosing spondylitis) หรือโรค AS เกิดจากการอักเสบเรื้อรังของกระดูกสันหลัง ทำให้กระดูกงอก และเกิดการยึดติดกันของข้อกระดูกสันหลังกับข้อสะโพกให้ติดกัน หากทิ้งไว้นานๆ โดยไม่รักษาจะทำให้กระดูกสันหลังมีความยืดหยุ่นน้อยลง เเละทำให้เกิดอาการหลังค่อมตามมา                                                                                                                                                                                                              โรคกระดูกสันหลังอักเสบยึดติดโดยปกติจะพบในเพศชายมากกว่าเพศหญิง10-20 เท่า ส่วนมากพบในช่วงอายุ 20-30 ปี โรคกระดูกสันหลังอักเสบยึดติด ปัจจุบันยังไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ เพียงแต่ประคับประคองอาการ และป้องกันไม่ให้เป็นมากกว่าเดิมได้

อาการของโรคกระดูกสันหลังอักเสบยึดติด

อาการของโรค

อาการช่วงเเรกของโรคกระดูกสันหลังอักเสบเเบบยึดติด อาจมีอาการปวดตึงอย่างมากบริเวณหลังส่วนล่าง เเละสะโพกโดยเฉพาะตอนเช้าหลังตื่นนอน และเวลานั่งท่าเดิมๆ เป็นเวลานานๆ อาจมีอาการปวดคอและเหนื่อย ไม่มีแรง อาการอาจดีขึ้นหรือแย่ลงเป็นบางเวลา และอาจหายปวดไปเป็นช่วงๆ เมื่อกระดูกสันหลังอักเสบนาน ๆ จะมีหินปูนมาจับบริเวณกระดูกสันหลัง ทำให้กระดูกสันหลังเชื่อมติดกัน หลังจะแข็ง ก้มไม่ได้ ในบางรายอาจมีการเชื่อมกันของกระดูกซี่โครง ทำให้หายใจลำบาก อาจมีการอักเสบของข้ออื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น ข้อเข่า ข้อสะโพก หรือมีการอักเสบของเส้นเอ็น เช่น เส้นเอ็นร้อยหวาย เส้นเอ็นฝ่าเท้า บางรายเมื่อเป็นนาน ๆ อาจมีอาการนอกระบบข้อ เช่น ปอดอักเสบ หรือหัวใจอักเสบได้

อาการของโรคกระดูกสันหลังอักเสบยึดติด

     หลังปวดตึง

• ส่วนใหญ่อาการที่พบเจอในโรคกระดูกสันหลังอักเสบยึดติดจะเป็นอาการปวดตึงของหลัง ซึ่งผู้ป่วยอาจรู้สึกดีขึ้น เมื่อทำกายบริหาร เเต่หลังจากนั้นอาจกลับมามีอาการปวดตึงใหม่อีก หรืออาการอาจจะเเย่ลง
• ช่วงเช้าหลังตื่นนอน เเละระหว่างนอน อาการปวดตึงอาจเเย่ลงจนรบกวนการนอนของผู้ป่วยได้
• ปวดช่วงสะโพก

     ข้ออักเสบ

• อาการข้ออักเสบสามารถกระทบได้ทั้งกระดูกสันหลัง เช่นเดียวกับสะโพกเเละเข่า
• ปวดช่วงข้อต่อหลังมีการเคลื่อนไหว
• ข้อต่ออ่อนเเอลง
• มีอาการบวม และร้อนตรงบริเวณที่มีการอักเสบ

      โรคประสาทอักเสบ

• มีอาการปวดอักเสบตรงช่วงกระดูกที่เชื่อมต่อกับเส้นเอ็น
• บริเวณของร่างกายที่อาจได้รับผลกระทบได้เเก่ กระดูกหน้าเเข้งส่วนบน ส้นเท้า เเละช่วงซี่โครงที่เชื่อมต่อกับกระดูกอก ซึ่งเมื่อซี่โครงได้รับผลกระทบคนไข้อาจมีอาการเจ็บหน้าอกเเละทำให้การขยายอก ยากมากขึ้น เมื่อหายใจเข้าลึกๆ

      เหนื่อยล้า

• อาการเหนื่อยล้าเป็นอาการที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยโรคกระดูกสันหลังอักเสบยึดติดที่ยังไม่ได้รับการรักษา ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกเหนื่อย เเละไม่มีเเรง

 สาเหตุ                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         การเกิดโรคกระดูกสันหลังอักเสบเเบบยึดติด ยังไม่มีสาเหตุที่แน่ชัด เเต่พันธุกรรมอาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคได้ เช่น ยีน HLA-B27 โดยเฉพาะในเพศชาย อาจมีส่วนเกี่ยวข้องในการเพิ่มความเสี่ยงเกิดโรคกระดูกสันหลังอักเสบเเบบยึดติด อย่างไรก็ตาม ยีน HLA-B27 ไม่ได้เป็นปัจจัยยืนยันว่าทุกคนที่ได้รับยีนนี้จะเป็นโรคกระดูกสันหลังอักเสบเเบบยึดติดอย่างเด่นชัด                                                                                                          ควรปรึกษาเเพทย์เมื่อไหร่                                                                                                                                                                                                                                                                                                             ผู้ป่วยควรพบแพทย์เมื่อ มีอาการปวดหลังส่วนล่างเเละสะโพก และมีอาการปวดรุนแรงจนกระทบกับชีวิตประจำวัน โรคกระดูกสันหลังอักเสบยึดติดอาจมีผลกระทบกับสุขภาพตาได้ โดยทำให้เกิดอาการตาแดง อักเสบ และแพ้แสง เมื่อมีอาการเหล่านี้ผู้ป่วยควรรีบพบแพทย์โดยเร็วที่สุด   โดยแพทย์จะใช้การซักประวัติ ร่วมกับ การตรวจร่างกาย การถ่ายภาพรังสี จะมีประโยชน์ในการช่วยการวินิจฉัย โดยจะพบการอักเสบและเชื่อมติดกันของข้อ โดยเฉพาะกระดูกกระเบนเหน็บ และกระดูกสันหลัง

การรักษา

การรักษาและป้องกัน

             โรคกระดูกสันหลังอักเสบยึดติดในปัจจุบันยังไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ เเต่สามารถประคับประคองอาการและป้องกันไม่ให้เป็นมากกว่าเดิมได้ โดยปัจจุบันและรูปเเบบการรักษาจะมีดังนี้

• การบริหารร่างกาย เเละออกกำลังกาย

• การบริหารร่างกายมีความสำคัญมาก เนื่องจากสามารถช่วยปรับบุคลิก ท่าทาง เเละข้อต่อกระดูกสันหลัง การเคลื่อนไหวจากการทำกายบริหารจะช่วยป้องกันอาการข้อติด และช่วยป้องกันอาการปวดตึงของสันหลังได้ด้วย การรักษาด้วยกายบริหารสามารถทำได้โดยการยืดตัวหรือเล่นกีฬาอื่นๆ เช่นว่ายน้ำ และควรเปลี่ยนอิริยาบถบ่อยๆ ให้ข้อได้เคลื่อนไว โดยพยายามให้หลังตรงอยู่เสมออาทิ นั่งพิงพนักหลังตรง ยืนเดินให้หลังตรง นอนหงายบนพื้นแข็ง ไม่ควรนอนตะแคง ไม่หนุนหมอนสูง

• การรักษาด้วยยา

• โดยปกติเเพทย์จะให้ยาเเก้ปวดเพื่อบรรเทาอาการปวดและอักเสบ เพื่อให้คนไข้สามารถเคลื่อนไหวเเละทำกายบริหารได้สะดวกขึ้น ซึ่งปัจจุบันมียาเพื่อลดอาการของโรคได้แต่ราคาแพง และมีผลข้างเคียงมากต้องรับประทานติดต่อกันเป็นเวลานาน แต่ก็ยังไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้

• การผ่าตัด

• ผู้ป่วยโรคกระดูกสันหลังอักเสบแบบยึดติดโดยปกติไม่จำเป็นต้องผ่าตัด แต่ในกรณีที่เป็นมาก แพทย์อาจแนะนำการผ่าตัดใส่ข้อสะโพกหรือข้อเข่าเทียม เพื่อช่วยให้คนไข้เคลื่อนไหวได้สะดวกกว่าเดิม

 

                                                                                                                             แผนกศัลยกรรมและออโธปิดิกส์ รพ.วิภาวดี