โรคไซนัสอักเสบในเด็ก

โรคไซนัสอักเสบในเด็ก

ไซนัสคืออะไร
          -ไซนัสเป็นโพรงอากาศในกระดูกใบหน้า อยู่บริเวณรอบ ๆ จมูก หน้าที่ปกติของโพรงไซนัสไม่เป็นที่ทราบแน่นอนแต่อาจทำให้
o กระโหลกเบา
o  เสียงก้อง
o สร้างเมือกและภูมิคุ้มกันให้กับโพรงจมูก
o ทำหน้าที่ปรับอากาศที่หายใจเข้าสู่ร่างกายให้อบอุ่นและมีความชื้นเพียงพอ
          - โดยปกติเมือกในโพรงไซนัสจะไหลเข้าสู่โพรงจมูก ผ่านช่องเล็ก ๆ (Ostium) ที่ผนังข้างจมูกเข้าสู่โพรงจมูก เพื่อใช้ในการต่อสู้เชื้อโรคและระบายสิ่งแปลกปลอมจากจมูก ลงสู่ลำคอหรือออกทางจมูก
การเกิด โรคไซนัสอักเสบ
          เมื่อจมูกเกิดอาการบวม เข่นในขณะเป็นหวัดหรือในขณะที่เป็นจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ หรือมีสิ่งแปลกปลอมอยู่ในจมูก จะทำให้ช่องติดต่อระหว่างโพรงไซนัสและจมูกดังกล่าวอุดตัน และเกิดการคั่งค้างของน้ำเมือกในโพรงไซนัส และเมื่อเชื้อโรคจากจมูกเข้าสู่โพรงไซนัสได้ ก็จะแบ่งตัว และทำให้เกิดการติดเชื้อของโพรงไซนัส และมีหนองเกิดขึ้น ทำให้จมูกบวมมากยิ่งขึ้น ซึ่งเรียกว่าเกิดโรค “ไซนัสอักเสบ”
อาการของโรคไซนัสอักเสบ
          อาการของไซนัสอักเสบมีได้มากมาย แล้วแต่ว่าไซนัสบริเวณใดเกิดอักเสบขึ้นมา และเป็นชนิดฉับพลัน หรือเป็นมาเรื้อรัง อาการโดยทั่วไปมักจะมีดังนี้คือ คัดจมูก มีน้ำมูกข้นเขียว หรือเหลือง หายใจมีกลิ่นเหม็น ปวดศีรษะ เสมหะข้นไหลลงคอ ไอบ่อย บางคนก็มีเลือดออกจมูก ปวดแก้ม ปวดฟันกรามแถวบน ปวดจมูก ปวดหน้าผาก ปวดขมับ ปวดท้ายทอย หนัก ๆ หัว ในชนิดที่เป็นแบบฉับพลันบางคนก็มีไข้ด้วย
การรักษาโรคไซนัสอักเสบ
ประกอบด้วยหลักใหญ่ 3 ประการคือ
1.      การใช้ยาฆ่าเชื้อโรค (ยาปฏิชีวนะ = ยาแก้อักเสบ)
2.      การทำให้โพรงจมูกที่บวมให้ยุบลง เพื่อให้หนองในโพรงไซนัสไหลถ่ายเทออกมาให้หมด
3.      การหลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นทำให้จมูกบวม
การให้ยาฆ่าเชื้อ (ยาปฏิชีวนะ)
1.  เชื้อโรคที่ทำให้เกิดไซนัสอักเสบ ได้แก่ Streptococcus pneumoniae, Hemophlius influenzae และ Moraxella catarrhalis เป็นส่วนใหญ่ ยาที่ใช้ในการฆ่าเชื้อโรคเหล่านี้ ได้แก่  Amoxicillin, Amoxicillin/clavulanic acid, Cefuroxime axetil, Cefaclor, Clarithromycin, Clindamycin, แพทย์จะเป็นผู้เลือกใช้ยาเหล่านี้ตามเหมาะสมในผู้ป่วยแต่ละคน
2.  ระยะเวลาในการใช้ยาจะนานกว่าการรักษาการติดเชื้อของระบบหายใจตามปกติ โดยอาจจะให้นานถึง 2-6 สัปดาห์ ตามที่แพทย์จะแนะนำ (ทั้งนี้เพราะจะต้องรักษาจนหนอง หมดไปจากโพรงไซนัส)
การทำให้โพรงจมูกลดบวมได้โดย
1.  การล้างจมูกด้วยน้ำเกลือ
2.  การใช้ยาพ่นจมูก
การล้างจมูกด้วยน้ำเกลือทำได้ง่าย ๆ โดย
1.   หาซื้อน้ำเกลือ 0.9 เปอร์เซ็นต์ normalsaline ที่ไม่มีน้ำตาลผสมอยู่หรืออาจผสมขึ้นเองง่าย ๆ โดยใช้น้ำสะอาด 250 CC. ผสมกับเกลือสะอาด ½ ช้อนชา  
2.  เทน้ำเกลือลงในแก้วสะอาด  
3.  ดูดน้ำเกลือจากแก้วเข้าในลูกยางหรือหลอดฉีดยา (Syringe) ขนาด 10 ml. 
4.  พ่นน้ำเกลือจากลูกยางหรือหลอดฉีดยาเข้าสู่ช่องจมูกในท่าก้มหน้า กลั้นหายใจในระหว่างฉีดน้ำเกลือเข้าสู่จมูก 
5.  ทำซ้ำจนน้ำมูกหมด ปฏิบัติวันละ 1-3 ครั้ง  
6.  บางครั้งแพทย์อาจสั่งพ่นจมูก หรือยาล้างจมูกให้ใช้ตามคำแนะนำของแพทย์  
การหลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้น  
1. ผู้ป่วยที่เป็นโรคไซนัสอักเสบจำนวนหนึ่ง (อาจถึงร้อยละ 50) อาจจะมีอาการของโรคไซนัสอักเสบที่เกิดเนื่องมาจากโรคภูมิแพ้ของจมูก ซึ่งทำให้จมูกบวมและมีอาการติดเชื้อตามมา ผู้ป่วยดังกล่าวควรหลีกเลี่ยงสารแพ้จากไรฝุ่น ตามคำแนะนำของแพทย์ 
2. ผู้ป่วยควรหลีกเลี่ยง 
- ควันบุหรี่
- การติดเชื้อจากคนรอบข้าง
- การอยู่ในเขตแออัด
- การว่ายน้ำในสระที่ไม่ได้มาตรฐาน ฯลฯ
การติดตามผลการรักษา
          เป็นสิ่งที่สำคัญมาก ผู้ป่วยควรจะต้องมารับการประเมินผลการรักษาตามที่แพทย์นัดทุกครั้ง 

                             ด้วยความปรารถนาดีจาก 
                      แผนกกุมารเวช โรงพยาบาลวิภาวดี