CT Low Dose

• Low Dose CT คือการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ที่ใช้ปริมาณรังสีต่ำกว่าการตรวจแบบมาตรฐาน ช่วยลดการรับรังสีของร่างกายลง แต่ยังคงให้ภาพที่คมชัดและละเอียดเพียงพอต่อการวินิจฉัย มักถูกใช้ในการตรวจคัดกรองมะเร็งปอด

• ประโยชน์ของ CT Low Dose ได้แก่ ใช้ปริมาณรังสีต่ำ ใช้เวลาในการตรวจน้อย มีผลข้างเคียงน้อย ช่วยลดอัตราการเสียชีวิตจากมะเร็งปอด 

• ขั้นตอนการตรวจ CT Low Dose เริ่มจากหลีกเลี่ยงใส่วัตถุโลหะและไม่มีการฉีดสารทึบรังสี ตามด้วยการตรวจผ่านเครื่อง CT Low Dose ใช้เวลาประมาณ 2-3 นาที และวินิจฉัยผลตรวจโดยแพทย์ผู้ชำนาญการเพื่อวางแผนการรักษาต่อไป

• CT Low Dose เหมาะสำหรับผู้ที่มีประวัติคนในครอบครัวเคยป่วยหรือเสียชีวิตด้วยโรคมะเร็งปอด ผู้ที่ทำงานในสภาพแวดล้อมที่มีมลภาวะหรือสารเคมีสูง รวมถึงผู้ที่สูบบุหรี่จัด

CT Low Dose เป็นเทคโนโลยีทางการแพทย์รูปแบบใหม่ที่ช่วยลดปริมาณรังสีที่ผู้รับการตรวจมะเร็งปอดได้รับลงไป ซึ่งช่วยเพิ่มโอกาสรอดชีวิตได้อย่างมีประสิทธิภาพ และสามารถคัดกรองโรคมะเร็งในระยะแรกที่ยังไม่แสดงอาการได้ โดยบทความนี้จะพาไปทำความรู้จักกับ CT Low Dose ให้มากขึ้น พร้อมขั้นตอนการรักษาและเตรียมตัวก่อนหลังตรวจ

ทำความรู้จักกับ CT Low Dose คืออะไร

Low Dose CT คือการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ที่ใช้ปริมาณรังสีต่ำกว่าการตรวจแบบมาตรฐาน จุดเด่นคือช่วยลดการรับรังสีของร่างกายลง แต่ยังคงให้ภาพที่คมชัดและละเอียดเพียงพอต่อการวินิจฉัย ทำให้ผู้รับการตรวจไม่ต้องกังวลเรื่องผลกระทบจากรังสีมากเกินไป

CT Low Dose มักถูกใช้ในการตรวจคัดกรองมะเร็งปอด โดยจะทำการถ่ายภาพภายในทรวงอกขณะที่ผู้เข้ารับการตรวจนอนนิ่งบนเครื่อง ภาพที่ได้จะถูกนำมาประมวลผลอย่างละเอียด สามารถแสดงอวัยวะภายในและตรวจพบความผิดปกติที่อาจเป็นสัญญาณเริ่มต้นของโรคมะเร็งได้

ประโยชน์ของ CT Low Dose ต่อการรักษา

• ใช้ปริมาณรังสีต่ำ ลดความเสี่ยงจากรังสีเมื่อเทียบกับ CT ปกติ

• ลดอัตราการเสียชีวิตจากมะเร็งปอด ได้อย่างมีประสิทธิภาพในกลุ่มเสี่ยง

• ผลข้างเคียงน้อย ไม่ต้องฉีดสารทึบแสง ลดความเสี่ยงจากการแพ้สารทึบแสง

• รวดเร็วและสะดวก ใช้เวลาตรวจสั้น (ประมาณ 5-10 นาที) ไม่ต้องงดน้ำงดอาหารหรือเตรียมตัว

• ไม่เจ็บตัว เป็นการตรวจที่ไม่ต้องผ่าตัดและไม่ทำให้เจ็บปวด

• ตรวจพบมะเร็งปอดระยะเริ่มต้นได้ชัดเจน และเร็วกว่าการเอกซเรย์ปอดแบบทั่วไป เพิ่มโอกาสในการรักษาให้หายขาด

CT Low Dose เหมาะสำหรับใครบ้าง

• มีอาการไอเรื้อรังติดต่อกันนานกว่า 2 สัปดาห์

• เป็นผู้ป่วยที่มีปัญหาเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ

• มีประวัติการสูบบุหรี่จัดต่อเนื่องเป็นเวลานาน

• มีสมาชิกในครอบครัวเคยป่วยหรือเสียชีวิตด้วยโรคมะเร็งปอด

• ทำงานในสภาพแวดล้อมที่มีมลภาวะหรือสารเคมีสูง เช่น พื้นที่ก่อสร้าง โรงงานโม่หิน งานที่เกี่ยวข้องกับฝุ่นละออง หรือสารพิษ

• มีอายุ 55 ปีขึ้นไป

ข้อควรรู้ของการตรวจด้วย CT Low Dose 

• หากพบความผิดปกติในผลตรวจ ไม่ได้หมายความว่าเป็นมะเร็ง แต่จำเป็นต้องให้แพทย์ผู้ชำนาญการแปลผล พร้อมให้คำแนะนำหรือแนวทางการรักษาอย่างเหมาะสม

• ผลตรวจในปัจจุบัน ไม่สามารถยืนยันได้แน่ชัดว่าความผิดปกติที่พบจะไม่พัฒนาไปเป็นมะเร็งในอนาคต หรือไม่มีจุดใหม่เกิดขึ้น จึงจำเป็นต้องตรวจติดตามผลอย่างต่อเนื่องตามดุลยพินิจของแพทย์

• แม้ผลตรวจจะออกมา “ปกติ” แต่หากยังอยู่ในกลุ่มเสี่ยงสูง เช่น เคยสูบบุหรี่หรือทำงานในสภาพแวดล้อมเสี่ยง แนะนำให้ตรวจ CT Low Dose ซ้ำทุก 1–2 ปี เพื่อเฝ้าระวังอย่างต่อเนื่อง

ขั้นตอนการตรวจ CT Low Dose 

ก่อนเข้ารับการตรวจด้วย CT Low Dose แพทย์จะทำการประเมินความเสี่ยงและอธิบายขั้นตอนการรักษาอย่างชัดเจน โดยขั้นตอนการตรวจมีดังนี้

เตรียมตัวก่อนเข้าตรวจ

ในการตรวจด้วย CT Low Dose ผู้เข้ารับการตรวจหลีกเลี่ยงการสวมใส่วัตถุที่มีโลหะ เช่น ต่างหู สร้อยคอ หรือแหวน ในวันที่เข้ารับการตรวจ เนื่องจากโลหะอาจเข้าไปรบกวนกระบวนการฉายรังสีได้ หากกำลังตั้งครรภ์หรือสงสัยว่ากำลังตั้งครรภ์ ควรแจ้งเจ้าหน้าที่หรือแพทย์ผู้ทำการฉายรังสีทราบก่อนเข้าตรวจทันทีเพื่อความปลอดภัย

โดยการตรวจคัดกรองมะเร็งปอดด้วย CT Low Dose ไม่จำเป็นต้องฉีดสารทึบรังสี ทำให้กระบวนการตรวจปลอดภัย ไม่เจ็บตัว และดำเนินการได้อย่างรวดเร็ว

ระหว่างการตรวจ

ผู้เข้ารับการตรวจจะนอนหงายบนเตียงที่สามารถเลื่อนเข้าออกได้ โดยทั่วไปนักรังสีวิทยาอาจขอให้ยกแขนขึ้นเหนือศีรษะ พร้อมกับสูดหายใจเข้าและกลั้นหายใจชั่วขณะ เตียงจะค่อยๆ เคลื่อนผ่านเครื่อง ซึ่งจะปล่อยลำแสงเอกซเรย์หมุนวนรอบลำตัวแบบเป็นเกลียว เพื่อเก็บข้อมูลภาพของปอดอย่างละเอียด การตรวจใช้เวลาเพียงประมาณ 2-3 นาที

ภาพที่ได้จะถูกประมวลผลเป็นภาพสามมิติ (3D) ซึ่งรังสีแพทย์จะใช้ในการวิเคราะห์และตรวจหาความผิดปกติภายในปอดต่อไป

หลังการตรวจ

หลังจากการตรวจเสร็จสิ้น นักรังสีวิทยาจะส่งผลการตรวจให้แพทย์เป็นผู้อธิบายผลโดยละเอียด พร้อมให้คำแนะนำในขั้นตอนถัดไปตามความเหมาะสม ทั้งนี้การตรวจด้วย Low-Dose CT Scan มีความสามารถในการตรวจพบมะเร็งปอดชนิดที่เติบโตเร็วได้ดี แต่ในบางกรณี เช่น มะเร็งที่แสดงลักษณะเป็นฝ้าจาง (Ground-glass Nodule) อาจตรวจไม่พบชัดเจน จึงจำเป็นต้องมีการติดตามอาการและประเมินร่วมกับปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ อย่างใกล้ชิด

ผลตรวจ CT Low Dose บอกอะไรบ้าง

ผลตรวจ CT Low Dose สามารถแสดงออกมาเป็น 3 ประเภทหลัก โดยแต่ละประเภทมีความหมายและแนวทางปฏิบัติที่แตกต่างกัน ได้แก่

• Positive (ผลบวก) หมายถึงพบความผิดปกติ เช่น ก้อนเนื้อหรือตำแหน่งที่น่าสงสัย แพทย์อาจแนะนำให้ตรวจเพิ่มเติม เช่น การสแกนซ้ำ การตัดชิ้นเนื้อตรวจ เพื่อวางแผนการรักษาอย่างถูกต้อง

• Negative (ผลลบ) หมายถึงไม่พบความผิดปกติในปอด หากคุณยังอยู่ในกลุ่มเสี่ยงสูง แพทย์อาจแนะนำให้เข้ารับการตรวจคัดกรองอย่างต่อเนื่องทุก 1-2 ปี

• Indeterminate (ผลไม่ชัดเจน) หมายถึงผลที่ได้ยังไม่สามารถสรุปได้แน่ชัด อาจเกิดจากภาพยังไม่ชัดเพียงพอหรือก้อนที่พบยังไม่สามารถวินิจฉัยได้แน่นอน แพทย์อาจแนะนำให้ติดตามผลด้วยการตรวจซ้ำในช่วงระยะเวลาหนึ่ง

ตรวจคัดกรองมะเร็งปอดด้วย CT Low Dose ที่โรงพยาบาลวิภาวดี

การตรวจคัดกรองมะเร็งปอดตั้งแต่เนิ่นๆ เป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้รู้ตัวเร็ว สามารถรับการรักษาได้อย่างรวดเร็ว โดยเข้ารับการตรวจด้วย CT Low Dose ที่โรงพยาบาลวิภาวดี แพทย์ผู้ชำนาญการจะเริ่มจากการซักประวัติคร่าวๆ ก่อนทำการตรวจหามะเร็งปอดด้วย CT Low Dose ที่เป็นการฉายรังสีที่มีปริมาณรังสีต่ำ ผลข้างเคียงน้อย ไม่เจ็บตัว วินิจฉัยผลอย่างละเอียด และมีค่าใช้จ่ายในการทำ CT Low Dose ในราคาประมาณ 4,000-6,000 บาท สามารถติดต่อสอบถามได้ที่แผนกรังสีวินิจฉัย โทร. 0-2561-1111 ต่อ  2021-2022 

สรุป

CT Low Dose คือการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ที่ใช้ปริมาณรังสีต่ำกว่าการตรวจแบบทั่วไป ช่วยลดความเสี่ยงจากรังสี แต่ยังได้ภาพที่คมชัดเพียงพอต่อการวินิจฉัย โดยเฉพาะการคัดกรองมะเร็งปอดระยะเริ่มต้นที่อาจยังไม่แสดงอาการ การตรวจใช้เวลาสั้น ไม่ต้องเตรียมตัวซับซ้อน และไม่เจ็บตัว จึงเหมาะสำหรับผู้ที่มีความเสี่ยงสูง เช่น ผู้สูบบุหรี่หรือผู้มีประวัติครอบครัวเป็นมะเร็งปอด หากพบสิ่งผิดปกติ อาจไม่ได้หมายถึงเป็นมะเร็งเสมอไป แต่ควรติดตามกับแพทย์อย่างใกล้ชิด

ในการตรวจคัดกรองมะเร็งปอดด้วย CT Low Dose สามารถเข้ารับการตรวจได้ตั้งแต่ระยะเริ่มแรกได้ที่แผนกรังสีวินิจฉัย โรงพยาบาลวิภาวดี พร้อมด้วยแพทย์ผู้ชำนาญการคอยให้คำปรึกษาถึงกระบวนการทำ ไปจนถึงการวินิจฉัยหลังทำ Low Dose CT ในราคาที่ครอบคลุมการตรวจ วินิจฉัยหาความผิดปกติ เพื่อการรักษาและดูแลสุขภาพตั้งแต่เนิ่นๆ

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับ CT Low Dose (FAQ)

ในกระบวนการตรวจคัดกรองมะเร็งปอดด้วย CT Low Dose อาจมีข้อสงสัยบางประการ วันนี้ได้รวบรวมคำถามและคำตอบที่ช่วยให้เข้าใจ CT Low Dose มากขึ้นมาฝากกัน

CT Low Dose กับ CT Scan ธรรมดา ต่างกันอย่างไร

การสแกนด้วย Low Dose CT ใช้รังสีน้อยกว่าการสแกน CT ทั่วไป แต่ยังคงให้ภาพที่ชัดเจนเพียงพอสำหรับการวินิจฉัย จึงเหมาะอย่างยิ่งสำหรับการตรวจคัดกรองโรคบางประเภท เช่น มะเร็งปอด โดยช่วยลดความเสี่ยงจากการรับรังสี ในขณะที่ยังสามารถตรวจพบความผิดปกติได้ตั้งแต่ระยะเริ่มต้น

ค่าใช้จ่ายในการทำ CT Low Dose ราคาเท่าไร

ค่าใช้จ่ายในการตรวจ CT Low Dose ราคาเริ่มต้นอยู่ที่ประมาณ 2,500-6,900 บาท ขึ้นอยู่กับโปรโมชันและแพ็กเกจที่เลือก โดยราคานี้รวมทั้งค่าแพทย์และค่าบริการโรงพยาบาล เพื่อให้ผู้รับบริการได้รับความสะดวกและความคุ้มค่าในการตรวจคัดกรอง

ตรวจด้วย CT Low Dose ใช้เวลานานไหม

การตรวจด้วย CT Low Dose ใช้เวลาประมาณ 5-10 นาที เท่านั้นในขณะนอนบนเตียงตรวจในเครื่อง CT Scan โดยผู้รับการตรวจอาจต้องกลั้นหายใจสั้นๆ ประมาณ 15-20 วินาทีในระหว่างการถ่ายภาพ ซึ่งเป็นการตรวจที่รวดเร็วและไม่ยุ่งยาก